Arjen Lubach toonde in zijn uitzending van zondag 29 maart een aantal fragmenten waarin Thijs van der Heide, oprichter en CEO van RUMAG, uitspraken doet over het (her)gebruik van quotes door RUMAG. We kunnen ons voorstellen dat de uitzending vragen oproept over (inbreuk op) intellectuele eigendomsrechten (IE-rechten). Mag je tekst of beeld van iemand anders gewoon gebruiken? En heeft de bescherming van intellectuele eigendom eigenlijk wel zin? Wat moet u doen als u zelf met inbreuk op uw rechten te maken krijgt? Wij beantwoorden deze vragen hieronder.
1. Mag je berichten en quotes die online staan gewoon gebruiken?
Auteursrecht beschermt alle originele werken die het persoonlijke stempel van de maker dragen. Dat wil zeggen dat ook online uitingen, mits die voldoende creatief en oorspronkelijk (nieuw) zijn, onder het auteursrecht vallen. Dit recht ontstaat automatisch en geeft de maker ervan als enige het recht om zijn werken openbaar te maken en te verveelvoudigen. Een ander mag dat dus niet, tenzij hij daar met de maker afspraken over heeft gemaakt. Quotes en teksten die op het internet staan, zijn dus niet per se zomaar vrij te gebruiken.
2. Als je een quote vastlegt als merk bij BOIP, mag iemand anders die quote, of een deel daarvan, dan zomaar gebruiken?
Een geregistreerd merk is beschermd en mag je niet zomaar kopiëren. In de uitzending van Lubach werd in dit verband het citaat van Martin Meiland genoemd: “Half twaalf. Wij gaan wijnen, wijnen, wijnen”. Dit is als woordmerk voor onder meer kleding, wijn en reclame vastgelegd bij BOIP. RUMAG gebruikt daarom naar eigen zeggen slechts een deel van dit citaat: Wijnen. Wijnen. Wijnen. Als hierdoor verwarringsgevaar ontstaat bij het publiek, is er sprake van inbreuk. Het is in zijn algemeenheid dus niet zo dat er alleen maar sprake kan zijn van merkinbreuk bij gebruik van een identiek merkteken. Ook als je in de handel voor dezelfde of soortgelijke producten een deel van een merk gebruikt, kan er sprake zijn van inbreuk.
3. Als je een citaat van iemand anders een eigen vormgeving geeft, mag je het citaat dan wel verveelvoudigen zonder toestemming?
Er kan op vormgeving ook auteursrecht rusten, maar dat wil niet zeggen dat je dit zomaar op een ander auteursrechtelijk beschermd werk kan aanbrengen. Het in een andere vormgeving verveelvoudigen van een auteursrechtelijk werk, kan in principe enkel met toestemming van de oorspronkelijke maker. Is het citaat als merk geregistreerd, dan zal afhangen van het onderscheidend vermogen of er ook in de andere vormgeving sprake is van merkinbreuk.
4. In de uitzending was er regelmatig sprake van een “grijs gebied”. Wat betekent dat eigenlijk?
IE-rechten geven aan de houder een stukje monopolie op de vrije markt. Logischerwijs zijn deze monopolies niet groter dan noodzakelijk. Zo blijft er ruimte voor concurrentie en innovatie. Als twee partijen met elkaar botsen over een IE-recht zal er dus gekeken worden tot hoe ver het monopolie reikt en hoe dicht de andere partij daar bij komt. Dit is niet altijd zwart-wit. Afhankelijk van het geval zal er wel of geen sprake zijn van inbreuk. Daar wordt soms gebruik van gemaakt door concurrenten die proberen te profiteren van de inspanningen van een ander. Om uitsluitsel te krijgen, en daarmee het geval uit het grijze gebied te halen, zal het door de rechter moeten worden beoordeeld.
5. Is bescherming van intellectuele eigendom zinvol?
De bescherming van intellectuele eigendom is absoluut zinvol: het kan het verschil maken tussen een succesvol en een minder succesvol bedrijf. Met uitzondering van het auteursrecht, wordt u pas eigenaar als u uw intellectuele eigendomsrechten vastlegt. Dit recht kunt u niet alleen commercialiseren, u krijgt bovendien een sterk wapen in handen om op te treden tegen inbreuk.
Inbreuk
Als uw merk, tekst, beeld of andere creatie beschermd is door intellectuele eigendomsrechten, dan is het (her)gebruik zonder uw toestemming niet toegestaan. Maakt iemand inbreuk op uw rechten? Klik op een van onderstaande links voor meer info:
Iemand maakt inbreuk op mijn merk
Iemand maakt inbreuk op mijn auteursrecht
Meer weten?
Wilt u meer weten over intellectuele eigendom? Kijk op onze website voor meer informatie en tips over de bescherming van uw creaties.