Dankzij technologische ontwikkelingen en het bestaan van publieke instellingen zoals bibliotheken is de toegang tot originele werken vandaag veel minder problematisch dan in het verleden. Nieuwe technologieën creëren de mogelijkheid om via verschillende kanalen van culturele werken te genieten. De levering van creatieve content via deze kanalen is vaak afhankelijk van de mogelijkheid om reeds bestaande content op creatieve wijze te transformeren en hergebruiken.
Reeds bestaande content creëert nieuwe creatieve en zakelijke opportuniteiten voor latere makers die in staat zijn nieuwe waarde toe te voegen aan het bestaande verhaal door het over te brengen op een ander medium, door het te verrijken met nieuw creatief materiaal, door de verschillende ontwikkelingen in het verhaal anders te benadrukken of nog door er hun eigen frisse interpretatie aan te geven. Het auteursrecht stelt hier echter nog steeds een aantal belangrijke beperkingen aan de schaal en de omvang van het afgeleid hergebruik van reeds bestaande content.
EUIPO heeft nu, via het European Observatory on Infringements of Intellectual Property Rights, een rapport uitgebracht met als doel het gebruik van content uit het publieke domein als basis voor nieuwe creatieve projecten in de filmindustrie te documenteren. Europa heeft een rijk cultureel erfgoed, niet in het minst in literaire werken. Hoewel deze werken op zichzelf graag worden gelezen, worden ze ook als basis voor veel filmscenario's gebruikt door zowel Europese als niet-Europese producenten. Dit EUIPO rapport onderzoekt de rol van de werken uit het publieke domein en vergelijkt op dergelijke werken gebaseerde films met films die op auteursrechtelijk beschermde werken of originele filmscenario's zijn gebaseerd.
Analyse van de voor het project verzamelde gegevens heeft aangetoond dat het gebruik van inhoud uit het publieke domein voor filmbewerkingen ongeveer 2 % bedraagt van de films die in de Europese Unie zijn uitgebracht. De opname van publieke-domeininhoud is echter hoger onder de populairste films en bereikt 6 % van de 100 populairste films in de Europese bioscopen.
Filmbewerkingen op basis van werk uit het publieke domein trekken bijna 4 % van het totale bioscooppubliek naar Europese bioscoopzalen. Dergelijke cinematografische bewerkingen worden bijna 10 keer minder bezocht dan films die gebaseerd zijn op auteursrechtelijke beschermde content en 15 keer minder dan films die gebaseerd zijn op originele filmscenario’s.
Bovendien toont een clusteranalyse van de projectgegevens dat er filmproducenten zijn bij wie publieke-domeininhoud een wezenlijk deel van hun portefeuille uitmaakt; gevestigde, bekende filmstudio's gebruiken publieke-domeininhoud vaker dan de gemiddelde filmproducent in de dataset. Filmbewerkingen kunnen, onder bepaalde omstandigheden, zelfs een effectieve strategie vormen om onzekerheden te verminderen en de economische opbrengst van films te verhogen.
Eén van de belangrijkste bijdragen van dit rapport is dat het een empirische beschrijving geeft van de patronen van gebruik van publieke-domeincontent voor hedendaagse creatieve projecten in de filmindustrie, alsook een analyse van de groeiende particuliere voordelen voor filmproducenten die dit type van content gebruiken voor hun projecten.
Een Engelse versie van het volledige rapport vindt u hier.