Met een octrooi (ook wel patent of brevet) bescherm je een technische vernieuwing aan een product of proces. 
Om octrooirecht te krijgen, moet de uitvinding nieuw, inventief en industrieel toepasbaar zijn.
Je kunt octrooi aanvragen op producten of processen die zelf technisch zijn, zoals geavanceerde machines of smartphones. Maar ook op een product waar een technisch aspect aan zit. Want een technische vernieuwing (of uitvinding) kan in heel kleine details zitten. Bijvoorbeeld de inkeping in een beschuitje, zodat je die makkelijk uit het pak kunt halen. Of een kinderslaapzak met speciale openingen voor een veiligheidsgordel in de auto.
i-DEPOT
Iedere uitvinding is in principe know-how die de uitvinder geheim wil houden, totdat hij een octrooiaanvraag heeft ingediend. Maar hoe onderhandel je dan met toekomstige financiële of zakelijke partners? Het vastleggen van je idee in het i-DEPOT van BOIP kan bewijzen dat je een technisch product of proces hebt uitgevonden. Het i-DEPOT geeft een datumstempel af en is - tenzij je zelf kiest voor openbaarmaking - niet inzichtelijk voor derden. Je kunt het nummer van jouw i-DEPOT bijvoorbeeld opnemen in een geheimhoudingsovereenkomst. Dit biedt ruimte om vrijer te onderhandelen met financiële of zakelijke partners. Bij openbaarmaking door een eventuele partner kun je immers aantonen dat de geheimhoudingsafspraken zijn geschonden.
Maak je uitvinding niet openbaar, zolang je nog geen octrooiaanvraag hebt ingediend! Als je je uitvinding te vroeg bekend maakt aan het publiek, is deze niet meer nieuw en kun je geen octrooi krijgen.
Wat houdt het in?
Een octrooi geeft een tijdelijk monopolie op de uitvinding. Je kunt hiermee een ander verbieden de uitvinding te produceren, importeren, verkopen of bedrijfsmatig te gebruiken.
Hoe lang geldig?
Een octrooirecht is maximaal twintig jaar geldig. De octrooihouder moet dan wel jaarlijks een vastgesteld bedrag (taks) betalen om het octrooi in stand te houden.
Waarom een octrooi aanvragen?
- Een octrooi geeft je de kans de hoge kosten van onderzoek en ontwikkeling terug te verdienen.
- Je kunt een octrooi in licentie geven of verkopen.
- Met een octrooi kun je andere partijen van de markt houden.
Welk recht heb je?
De eigenaar (houder) van een octrooi mag gedurende een bepaalde periode (maximaal 20 jaar) als enige de uitvinding gebruiken, produceren, importeren of verkopen.
Is mijn idee nieuw?
Een uitvinding is niet nieuw, als die al ergens in de wereld openbaar bekend is. Bijvoorbeeld doordat de uitvinding al op de markt is gebracht of is gepubliceerd, of als iemand anders er al octrooi op heeft aangevraagd. Wanneer iemand anders een geldig octrooi heeft en je geen toestemming krijgt van de octrooihouder om de uitvinding op de markt te brengen, is het verstandig om je innovatietraject te herzien. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van een wijziging, zodat je geen inbreuk meer maakt op de bestaande uitvinding. Of door contact op te nemen met octrooihouder om eventueel samen te werken en een licentie af te nemen.
Via gespecialiseerde databanken kun je nagaan voor welke uitvindingen al een octrooi is aangevraagd. Je kunt dit zelf doen, maar het kan verstandig zijn om hiervoor een octrooispecialist in de arm te nemen. In Nederland moet je hiervoor bij de Orde van Octrooigemachtigden zijn. In België vind je een lijst van erkende octrooigemachtigden op de website van de FOD Economie. In Luxemburg vind je een overzicht op de website van le Gouvernement du Grand-Duché de Luxembourg.
Is mijn idee inventief?
Een uitvinding is inventief als het een origineel idee is dat voor een deskundige of vakman niet makkelijk te bedenken is. Het mag niet voor de hand liggen. Wat overigens niet automatisch betekent dat een uitvinding ingewikkeld moet zijn. Ook een eenvoudige oplossing voor een probleem kan inventief zijn.
Is mijn idee industrieel toepasbaar?
Een uitvinding is industrieel toepasbaar als deze kan worden geproduceerd of toegepast in de industrie of in de landbouw. Je kunt dus geen octrooi krijgen op bijvoorbeeld een dienst, een rekenmethode, een wetenschappelijke theorie of een idee dat niet duidelijk is uitgewerkt.
Octrooien in België
Contact
FOD Economie
K.M.O., Middenstand en Energie
Dienst voor de Intellectuele Eigendom
City Atrium C
Vooruitgangstraat 50
1210 Brussel
T + 32 2 277 90 11
E piie.contact@economie.fgov.be
Website: www.economie.fgov.be
Octrooien in Nederland
Wat kun je met octrooien?
Met een octrooi bescherm je een uitvinding op een technisch product of proces. Octrooien kunnen ook informatie leveren die bijdraagt aan je innovatieproces. Vragen die beantwoord kunnen worden door informatie uit octrooien zijn bijvoorbeeld:
- Welke oplossingen zijn al eerder bedacht?
- Wie zijn mijn concurrenten?
- Wie zijn mijn potentiële samenwerkingspartners?
Octrooicentrum Nederland helpt je bij deze en andere vragen over octrooien. Bijvoorbeeld met hulp bij het zoeken naar octrooi-informatie, met workshops, gastcolleges, gesprekken, e-learning modules en octrooionderwijs. Een overzicht van de voorlichtingsdiensten vind je op de website van RVO.
Octrooi aanvragen
Als je je uitvinding met een octrooi wilt beschermen dan moet je dit aanvragen. Een octrooi is geldig voor een bepaald land of groep landen. Je beslist zelf in welke landen je bescherming wilt. Het aanvragen van octrooi kan per land apart of in een keer voor een aantal landen tegelijk.
Voor Nederland vraag je octrooi aan bij Octrooicentrum Nederland.
Contact
De Publieksvoorlichting van Octrooicentrum Nederland helpt je graag bij je vragen over octrooien. Bel 088 042 40 02.
Octrooien in Luxemburg
Contact
Office de la propriété intellectuelle
Ministère de l’Économie
19-21, boulevard Royal
L-2914 Luxembourg
Tél.: (+352) 247-84113
E-mail: dpi@eco.etat.lu
Collaborateurs
Site web: www.luxembourg.public.lu
Institut de la propriété intellectuelle (IPIL)
134, route d'Arlon
L-8008 Strassen
E-mail: info@ipil.lu
Site web: www.ipil.lu
Wil je advies?
BOIP is een onafhankelijke instantie. Wij mogen je daarom wel informeren, maar kunnen geen persoonlijk advies geven. Een externe octrooi-professional kan je wel adviseren over de beste bescherming via octrooirechten. In Nederland moet je hiervoor bij de Orde van Octrooigemachtigden zijn. In België vind je een lijst van erkende octrooigemachtigden op de website van de FOD Economie. In Luxemburg vind je een overzicht op de website van le Gouvernement du Grand-Duché de Luxembourg.